Przejdź do treści

KREW A ZDROWIE

Niedobory witamin mogą prowadzić do różnorodnych schorzeń, ponieważ każda witamina pełni specyficzne funkcje w organizmie. Poniżej znajduje się lista witamin, ich rola w organizmie oraz najczęstsze skutki niedoboru.

Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach

Witamina A (retinol)

Funkcje

Wspiera wzrok, układ odpornościowy, zdrowie skóry i błon śluzowych.

Niedobór

  • Kurza ślepota (trudności z widzeniem w słabym świetle).
  • Suchość skóry i błon śluzowych.
  • Osłabienie odporności.
  • Rogowacenie skóry.

Witamina D

Funkcje

Reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową, wspiera zdrowie kości i układ odpornościowy. Witamina D bierze udział w produkcji serotoniny – kluczowego neuroprzekaźnika, który wpływa na nastrój, sen i apetyt. Ma też działanie przeciwzapalne, uczestniczy w ochronie neuronów i wspiera procesy regeneracji komórek nerwowych.

Niedobór

  • Krzywica (u dzieci) – deformacje kości.
  • Osteomalacja (u dorosłych) – osłabienie i bóle kości.
  • Osłabienie mięśni, zmęczenie, podatność na infekcje.
  • Depresja lub pogorszenie nastroju
  • Problemy ze snem i apetytem

Witamina E (tokoferol)

Funkcje

Silny przeciwutleniacz, chroni komórki przed stresem oksydacyjnym.

Niedobór

  • Zaburzenia neurologiczne (osłabienie mięśni, problemy z koordynacją).
  • Uszkodzenie nerwów i mięśni.
  • Pogorszenie wzroku.

Witamina K

Funkcje

Uczestniczy w procesie krzepnięcia krwi i zdrowiu kości.

Niedobór

  • Wydłużony czas krzepnięcia krwi, skłonność do krwawień (np. z nosa, dziąseł), oraz powstawania siniaków
  • U noworodków: krwawienia wewnętrzne (choroba krwotoczna).

Witaminy rozpuszczalne w wodzie

Witamina C (kwas askorbinowy)

Funkcje

Wspiera odporność, produkcję kolagenu, gojenie ran, przyswajanie żelaza.

Niedobór

  • Szkorbut – objawia się osłabieniem, krwawieniem dziąseł, wypadaniem zębów, trudnościami w gojeniu ran.
  • Osłabienie odporności.

Witamina B1 (tiamina)

Funkcje

Wspomaga metabolizm węglowodanów i pracę układu nerwowego.

Niedobór

  • Beri-beri (zaburzenia układu nerwowego, serca i mięśni).
  • Osłabienie, utrata apetytu, drżenie mięśni.

Witamina B2 (ryboflawina)

Funkcje

Uczestniczy w metabolizmie energetycznym, wspiera wzrok i zdrowie skóry.

Niedobór

  • Zapalenie kącików ust (tzw. zajady).
  • Łuszczenie skóry, pieczenie oczu.
  • Problemy z układem nerwowym.

Witamina B3 (niacyna)

Funkcje

Wspiera układ nerwowy i trawienny, poprawia krążenie.

Niedobór

  • Pelagra – objawia się zapaleniem skóry, biegunką, otępieniem (3D: dermatitis, diarrhea, dementia).

Witamina B5 (kwas pantotenowy)

Funkcje

Kluczowa w metabolizmie energetycznym i produkcji hormonów.

Niedobór

  • Rzadko występuje, ale może objawiać się zmęczeniem, drażliwością, skurczami mięśni.

Witamina B6 (pirydoksyna)

Funkcje

Wspomaga metabolizm białek, pracę układu nerwowego i odpornościowego.

Niedobór

  • Drgawki, depresja, osłabienie.
  • Stany zapalne skóry, zajady.
  • Anemia mikrocytarna.

Witamina B7 (biotyna)

Funkcje

Wspiera zdrowie skóry, włosów i paznokci, uczestniczy w metabolizmie.

Niedobór

  • Wypadanie włosów, łamliwość paznokci.
  • Zapalenie skóry.
  • Zmęczenie, bóle mięśni.

Witamina B9 (kwas foliowy)

Funkcje

Wspiera produkcję krwi, rozwój układu nerwowego płodu.

Niedobór

  • Anemia megaloblastyczna.
  • Wady cewy nerwowej u płodu (np. rozszczep kręgosłupa).
  • Osłabienie, bladość, zmęczenie.

Witamina B12 (kobalamina)

Funkcje

Wspiera produkcję czerwonych krwinek, pracę układu nerwowego.

Niedobór

  • Anemia megaloblastyczna lub złośliwa (niedokrwistość Addisona-Biermera).
  • Drętwienie kończyn, zaburzenia równowagi.
  • Problemy neurologiczne i psychiczne (np. depresja, demencja).

Podsumowanie

Każda witamina ma swoje kluczowe funkcje, a ich niedobory mogą prowadzić do poważnych schorzeń. Aby zapobiegać niedoborom, warto zadbać o zróżnicowaną dietę bogatą w świeże warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty, ryby, nabiał i mięso, ale także suplementy, które doposażą nasz organizm w potrzebne składniki i witaminy.